Xét nghiệm ADN huyết thống nhằm mục đích là kiểm tra mối quan hệ huyết thống giữa hai hoặc nhiều người khác nhau dựa vào việc phân tích gen di truyền. Xét nghiệm ADN huyết thống hiện nay không còn là một dịch vụ xa xỉ vì mức sống đang ngày một nâng cao. Nhiều dịch vụ xét nghiệm ADN cũng xuất hiện để phục vụ nhu cầu ngày càng cao của con người. Vậy hiện nay có những dịch vụ xét nghiệm ADN huyết thống nào? Hãy cũng NovaMed tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

1. Xét nghiệm ADN huyết thống tự nguyện (dân sự)

1.1. Dịch vụ xét nghiệm ADN huyết thống tự nguyện cha/mẹ-con

Đây là loại xét nghiệm di truyền sử dụng các marker ADN đặc biệt để xác định các cá thể người tham gia xét nghiệm có quan hệ cha con hay không. Đây là xét nghiệm mang tính trực hệ với các dữ liệu trên các locus gen của con được cho nhận giữa cha – con (hoặc mẹ – con).

Tỉ lệ chính xác lên đến 99,99%. Hầu hết các tế bào trong cơ thể chứa ADN và thông tin ADN trong từng tế bào đó là như nhau (trừ trường hợp thể khảm). Vì thế, khi làm xét nghiệm có thể sử dụng mẫu máu, tóc, nước bọt, niêm mạc miệng, v.v… để xét nghiệm ADN huyết thống mà không gây ảnh hưởng đến độ chính xác. Thể khảm ở đây là thuật ngữ trong di truyền học dùng để chỉ một cơ thể hoặc mô có ít nhất hai tập hợp tế bào có bộ nhiễm sắc thể mang các gen khác hẳn nhau. Tất nhiên, mức độ chính xác phụ thuộc vào số lượng và chất lượng của các dấu ấn di truyền (marker ADN) được phân tích.

Đây là một hình thức dịch vụ xét nghiệm ADN dân sự, nên không có tính pháp lý trước pháp luật.

Xem thêm: Xét Nghiệm Huyết Thống Cha/Mẹ-Con

1.2. Dịch vụ xét nghiệm ADN huyết thống theo dòng mẹ

Xét nghiệm huyết thống theo dòng mẹ là xét nghiệm đối chiếu các đặc trưng trên ADN ty thể (mtADN) để xác định những người tham gia xét nghiệm có chung huyết thống theo dòng mẹ hay không. Xét nghiệm ADN ty thể này có thể sử dụng để xác định mối quan hệ huyết thống theo dòng mẹ giữa đứa con với bà ngoại, bác gái, mẹ, dì… nên không nhất thiết cần phải có mẫu lấy từ mẹ.

Ty thể là một bào quan quan trọng trong tế bào, có nguồn từ vi khuẩn. Mặc dù qua thời gian tiến hóa rất dài, ty thể vẫn còn giữ lại hệ gen riêng, độc lập với bộ gen trong nhân tế bào. Hệ gen ty thể có dạng vòng, kích cỡ 16.569 bp (cặp ba-zơ) đã và đang được nghiên cứu khá nhiều. Một trong những ứng dụng của mtADN là xác định mối quan hệ huyết thống, dựa vào các marker có kích cỡ hàng chục đến hàng trăm bp.

ADN ty thể có cả ở nam và nữ (xét nghiệm ADN ty thể có thể thực hiện trên cả nam và nữ). Nhưng chỉ có nữ giới mới có thể truyền ADN ty thể cho thế hệ tiếp theo. Vì trong thụ tinh hình thành hợp tử, tinh trùng chỉ đóng góp một nửa bộ gen trong nhân, trong khi trứng chứa một nửa bộ gen nhân và toàn bộ ty thể trong tế bào chất. Qua các thế hệ tế bào, ty thể của mẹ tự nhân đôi và tồn tại trong mọi tế bào của cơ thể con.

Lưu ý:

Cũng như xét nghiệm ADN huyết thống cha/mẹ-con thì đây cũng là một hình thức dịch vụ xét nghiệm ADN dân sự, nên không có tính pháp lý trước pháp luật.

Xem thêm: Xét Nghiệm Huyết Thống Theo Dòng Mẹ

2. Xét nghiệm ADN hành chính

Xét nghiệm ADN hành chính là dịch vụ xét nghiệm cho những công việc liên quan đến hành chính tại các Cơ quan tư pháp, phòng tư pháp Quận, Huyện… phục vụ cho việc làm khai sinh, hộ tịch, kiện tụng tranh chấp…. hoặc Lãnh Sự quán, Đại sứ quán các nước phục vụ cho việc thăm thân, nhập tịch, đoàn tụ gia đình. Ngoài ra xét nghiệm ADN hành chính cũng bao gồm xét nghiệm ADN xuất ngoại, phục vụ nhu cầu giúp hoàn thiện thủ tục hồ sơ xuất ngoại, định cư… ra nước ngoài.

Đây không phải dịch vụ xét nghiệm ADN dân sự, vì vậy nên các thông tin xét nghiệm đều được bảo mật tuyệt đối và đảm bảo tính Pháp lý, được chứng nhận tại các cơ quan của Bộ Ngoại giao. Xét nghiệm ADN hành chính tại NovaMed là một xét nghiệm dân sự. Kết quả dựa trên quy chuẩn quốc tế với độ chính xác cao.

Mục đích của xét nghiệm ADN hành chính: 

– Làm giấy khai sinh cho con mang họ của người bố đẻ khi người con được sinh ra trước khi bố mẹ có giấy đăng ký kết hôn.

– Làm thủ tục bổ sung cho con mang họ của người bố đẻ vào giấy khai sinh trong các trường hợp mà trước đó người mẹ làm giấy khai sinh không có tên của bố.

– Chứng minh quan hệ để thực hiện nhập tịch, làm passport, làm visa. Hoàn tất thủ tục nhận cha (mẹ) con, ông (bà) cháu, anh (chị) em, họ hàng.

– Xác định trách nhiệm cấp dưỡng đối với con cái khi cha mẹ ly hôn. Ngoài ra còn xác nhận thừa kế và các thủ tục pháp lý khác.

Xem thêm: Xét nghiệm ADN Hành Chính/Pháp Lý

3. Dịch vụ xét nghiệm ADN để giám định hài cốt

Giám định hài cốt nhờ ADN là phương pháp phân tích ADN hai mẫu. Mẫu một được lấy từ hài cốt. Mẫu còn lại lấy từ người đối chứng (theo dòng mẹ). Mẫu đối chứng có thể lấy mẫu máu, mẫu tóc, mẫu móng tay, từ người còn sống.

Cơ sở khoa học của dịch vụ xét nghiệm ADN

Để giám định hài cốt, người ta thường sử dụng phương pháp xét nghiệm ADN huyết thống cha/mẹ-con hoặc xét nghiệm ADN theo dòng mẹ.

Khó khăn ở đây là đối tượng được xét nghiệm là mẫu hài cốt của người đã qua đời. Việc không thể thu mẫu tóc, móng, máu… như thông thường là không thể. Tuy nhiên hài cốt thường còn lại xương, răng. Đây là các phần khó phân hủy hơn và có thể bảo vệ các tế bào tủy xương, tủy răng. Nó mở ra cơ hội tách chiết ADN từ đó. Và phương pháp thường được sử dụng là xét nghiệm ADN theo dòng mẹ.

Xem thêm: Giám Định Hài Cốt